15 Μαΐου 2008

Τι είναι τελικά ένα χαρακτικό έργο;


Με αφορμή τη λειτουργία του Μουσείου Βάσως Κατράκη και και για να μη το ξεχνάμε και Κέντρου Χαρακτικών Τεχνών, αρκετός κόσμος άρχισε να ενδιαφέρεται και να ρωτάει για την xαρακτική εικαστική έκφραση και το χαρακτικό έργο. Πολλοί ταυτίζουν - επειδή αγνοούν τη διαδικασία παραγωγής του, ότι το χαρακτικό είναι η μήτρα-χαραγμένη πλάκα (ξύλο, χαλκός, πέτρα, λινόλεουμ κ.α) και όχι το αναπαραχθέν και τυπωμένο στο χαρτί αντίτυπο από αυτή τη μήτρα. Ας δούμε μερικές χρήσιμες επισημάνσεις για το αυθεντικό χαρακτικό έργο:

1. Χαρακτικό λέγεται το τυπωμένο χαρτί (όχι η πλάκα που φέρει χαραγμένη την εικόνα και μάλιστα αντίστροφα από το αρχικό σχέδιο).

2. Η πλάκα του χαρακτικού φιλοτεχνείται από τον καλλιτέχνη και μόνο. Τότε μόνο το χαρακτικό θεωρείται γνήσιο.

3. Τα γνήσια χαρακτικά έιναι πρωτότυπα έργα.

4. Η πλάκα-"μήτρα" παρουσιάζει την εικόνα αντίστροφη ως προς το τύπωμα.

5. Κάθε τεχνική-μέθοδος της χαρακτικής και των γραφικών τεχνών έχει τα δικά της υλικά χάραξης, δικά της μελάνια και επίσης ειδικά χαρτιά.

6. Τα πρώτα πειραματικά αντίτυπα ονομάζονται "δοκίμια", αριθμούνται και χαρακτηρίζονται με αρχικά λέξεων (ΕΑ,ΕΕ,ΑP κλπ) ή με ολόκληρες λέξεις (Epreuve, Etat, Proof, κλπ).

7. Η αρίθμηση του χαρακτικού μπαίνει κάτω και αριστερά από το θέμα του με κλάσμα, που έχει αριθμητή το συγκεκριμένο αντίτυπο και παρονομαστή το σύνολο των τυπωμάτων.

Αρκετές φορές ο τίτλος του έργου γράφεται στο κέντρο, κάτω από το θέμα. Ο καλλιτέχνης έχει το δικαίωμα να τυπώσει επιπλέον το 20% του συνολικού αριθμού για προσωπική του χρήση και η αρίθμηση των αντιτύπων αυτών γίνεται γίνεται με λατινικούς αριθμούς (π.χ. ΕΑ/ΙΧΧ ή ΕΑ ΙΙ/Χ).

8. Μετά την εκτύπωση και του τελευταίου αντιτύπου ενός χαρακτικού, η πλάκα είτε αχρηστεύεται, είτε φυλάσσεται για ανατύπωση στο μέλλον. Στην περίπτωση αυτή αυτό πρέπει να δηλώνεται από τον δημιουργό δίπλα στον αριθμό ως Σειρά Β'.

(Δημ. Παυλόπουλος, Χαρακτική και γραφικές Τέχνες, εκδ. Εταιρία Α. Τάσσος, 1995, Αθήνα)

Επίσης στισ 18 Δεκεμβρίου 1964, το Εθνικό Συνέδριο Γάλλων Χαρακτών έδωσε τον παρακάτω ορισμό για το πρωτότυπο χαρακτικό έργο:

Θεωρούνται ως χαρακτικά οι πρωτότυπες ξυλογραφίες και λιθογραφίες που έχουν τυπωθεί από μία ή περισσότερες πλάκες με οποιαδήποτε τεχνική - εκτός από τις μηχανικές και φωτοχημικές μεθόδους - αλλά το σχέδιο, η χάραξη και η εκτύπωση είναι έργο του ίδιου του καλλιτέχνη. Μόνο τα χαρακτικά που πληρούν αυτούς τους όρους έχουν το δικαίωμα να ονομάζονται Πρωτότυπα.
Στη φωτογραφία λεπτομέρεια από μια χαραγμένη ξύλινη πλάκα(φλαμούρι) του Γρ. Κότσαρη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: